Heb je wel eens een hond tegen zijn eigenaar op zien springen, horen blaffen tegen vreemden, of gezien hoe hij op zijn rug gaat liggen als een andere hond hem benadert? Dan heb je al enig idee hoe wolven met elkaar communiceren. Honden hebben veel lichaamstaal geërfd van hun voorouders: de wolven. Een wolf gebruikt drie vormen van communiceren: 1. Geluid: huilen, blaffen, zacht janken en grommen 2. Geur: feromonen, urine, anaalklieren, ontlasting 3. Lichaamstaal: gebaren of houdingen van hun lichaam of delen daarvan en gezichtsuitdrukkingen.

Veel van ons denken bij communicatie alleen maar aan woorden spreken of schrijven. Dit zijn namelijk twee manieren waarop mensen informatie met elkaar delen. Hoe ‘praten’ wolven met elkaar? Ze kunnen niet praten of schrijven, maar communiceren wel op diverse andere manieren. Wolven gebruiken lichaamstaal om de regels binnen te groep (roedel) aan elkaar over te brengen. Regel nummer één is dat de roedel opgebouwd is uit leiders en volgers. De leiders zijn een oudere reu en een oudere teef, meestal de ouders van de andere roedelgenoten. Ze zijn meestal de oudsten, de grootsten, de sterksten en meest intelligente wolven van de groep. Men noemt ze alfawolven en meestal zijn zij de enigen die pups produceren.

Elke wolf kan een alfa worden. Om dat te worden moet hij een eigen territorium vinden en een wolf van het andere geslacht waarmee hij kan dekken.  Of, heel zelden, komt hij in een bestaande roedel waar geen alfa  is en hij of zij deze plaats in neemt, of hij/zij  dood een alfa en neemt diens partner over als de zijne. De alfa reu en alfa teef zijn dominant, de leiders van de roedel. Om hun dominantie te tonen dragen zij hun staart hoog en staan rechtop. Minder dominante wolven vertonen onderdanig gedrag door hun staart laag te houden, iets door de benen te buigen waardoor de lichaamshouding lager is en soms raken ze de hogere in rang aan met een poot.

Lichaamstaal
Er zijn twee vormen van onderdanig gedrag: actief en passief. Actief onderdanig: de wolf kruipt, likt aan de snoet van de dominante wolf en de start is tegen de buik aan gedrukt. Pups gebruiken dit gedrag bij hun ouders waarop zij voedsel opgeven wat ze eerst zelf hebben gegeten. Dit gedrag blijft bestaan bij oudere onderdanige wolven, hiermee geven ze een bepaalde vorm van intimiteit aan en accepteren ze de rol van de wolf bij wie ze dit gedrag vertonen. Passief onderdanig: de wolf ligt op zijn zij of rug waardoor hij zijn kwetsbare buik toont aan de dominante wolf. De onderdanige wolf kan ook nog een achterpoot zijwaarts brengen zodat de dominante wolf de geslachtsdelen van de ander kan inspecteren. Als twee wolven onenigheid hebben met elkaar laten ze elkaars tanden zien en grommen ze naar elkaar. Beide wolven proberen zo woest mogelijk te kijken. Normaal gesproken zal de minder dominante, de onderdanige, wolf zich terugtrekken om hiermee een gevecht te vermijden. Om de ander zijn te laten zien dat hij het gezag accepteert, zal hij op zijn rug gaan liggen.  Het hangt dan een beetje af van hoeveel de ander tolereert (de dominante wolf staat over de onderdanige wolf) of er een dodelijke aanval volgt of niet, meestal het geval als het om een vreemde wolf gaat. Wolven in een roedel volgen meestal de dominantieregels om een gevecht te vermijden en elkaar op die manier te beschadigen.

Wolven kunnen veel uitdrukken met hun lichaam. Als ze boos zijn steken ze hun oren rechtop en laten ze hun tanden zien. Een wolf die achterdochtig is trekt zijn oren naar achteren en trekt een schele blik. Angst wordt getoond door de oren plat naar achteren tegen de kop te drukken. Een hond die wil spelen danst en buigt op een vrolijke manier.

Geur
Wolven hebben een zeer goede neus en ruiken ruim honderd keer sterker dan mensen. Ze gebruiken hun neus om op verschillende manieren te communiceren. Wolven markeren hun territorium o.a. met urine, men noemt dit een geurvlag uitzetten. Als een wolf van buiten de roedel dit ruikt, weet hij dat dit territorium al bezet is. Roedelgenoten herkennen aan de geur wie er geplast heeft, dat is handig bij het benaderen van een nieuw territorium of als roedelgenoten elkaar uit het oog verliezen. Dominante dieren zetten vaak om de twee minuten een nieuwe geurvlag uit. Ze tillen daarbij een achterpoot op wat voor de andere wolven een teken van dominantie is. Wolven plassen ook op een plek waar voedsel begraven is, maar wat geen voedingswaarde meer heeft. Hiermee geven ze aan dat opgraven geen zin meer heeft. Wolven gebruiken ook hun neus om chemische boodschappen aan elkaar door te geven. Dit zijn feromonen. Deze worden gevormd in de voetzolen, staart, ogen, anus, uiterlijke geslachtsorganen en huid. Een reu kan op deze manier ruiken of een teef loops is zodat een dekking alleen maar plaats vindt tijdens de loopsheid. En natuurlijk: hun neus verteld hun ook waar voedsel is of de vijand.

Geluid
Ooit een wolf horen huilen? Ze huilen niet naar de maan, maar ze communiceren onderling.  Dat kunnen ze elk moment van de dag doen, maar meestal hoor je het pas aan het eind van de dag, als de wind is gaan liggen en de wolven het actiefst zijn. Hun vocabulaire is onder te verdelen in vier categorieën: blaffen, janken, grommen en huilen. Meestal combineren ze deze vier met elkaar, bijvoorbeeld blaffend huilen, of grommend blaffen. Blaffen is bedoeld als waarschuwing. Een moeder blaft naar haar pups als ze gevaar ruikt, of een blaf of blaf-huil wordt gebruikt om agressief over te komen bij het verdedigen van de groep of het territorium.Janken wordt wel gebruikt door een moeder die hiermee aangeeft dat ze haar pups wil voeren. Het wordt ook gebruik om aan te geven: “ik geef me over” als de wolf in een onderdanige positie is en de andere wolf domineert hem/haar. Grommen is een waarschuwing. Een wolf zal grommen als een vreemde wolf hem benadert of een andere vijand, om dominantie te tonen. Huilenwordt gebruikt om lange afstanden te overbruggen. Een verdedigende huil is bedoeld om de groep bij elkaar te krijgen en vreemden op afstand, om aan te geven “dit is mijn plek” en om hun pups te verdedigen die nog niet goed van gevaar kunnen weglopen en om een prooi te beschermen. Een sociale huil is om elkaars locatie te vinden, elkaar te plagen en een beetje lol te hebben met elkaar.